Na orbicie innowacji: Pieniny jako poligon przełomowych badań środowiskowych

11 czerwca 2025 roku na Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie odbyło się spotkanie robocze pomiędzy zespołami Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie i Wydziału Inżynierii Lądowej i Geodezji WAT.

Spotkanie to stanowiło etap zaawansowanych przygotowań do interdyscyplinarnego projektu badawczego, którego zakres i metodyka plasują go wśród najbardziej ambitnych inicjatyw środowiskowych w Europie. Planowanym regionem badań są Pieniny – obszar o wyjątkowym znaczeniu przyrodniczym i geostrukturalnym, poddawany coraz silniejszym presjom klimatycznym i antropogenicznym.

Projekt bazować będzie na integracji technologii obserwacyjnych nowej generacji. Wykorzystanie systemów UAV (unmanned aerial vehicles), lotniczego obrazowania wielospektralnego oraz danych satelitarnych – w tym z dedykowanego nanosatelity, który wkrótce zostanie wyniesiony na orbitę przez zespół WAT – umożliwi precyzyjne monitorowanie procesów środowiskowych oraz dynamiki zmian pokrycia terenu. Taka konfiguracja obserwacyjna pozwoli na wdrożenie zaawansowanych metod data fusion, w tym uczenia maszynowego i modelowania predykcyjnego odporności środowiskowej, przy zachowaniu wysokiej rozdzielczości czasowej i przestrzennej.

Fot. © Dziekanat ILiG WAT
Pamiątkowe zdjęcie przedstawicieli Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie ze spotkania z Dziekanem Wydziału Inżynierii Lądowej i Geodezji WAT –
płk. prof. dr. hab. inż. Michałem Kędzierskim

Badania przewidują m.in. analizę zmian pokrycia roślinnego, struktury użytkowania terenu oraz identyfikacji kluczowych ryzyk naturalnych – w tym erozji, ruchów masowych i ekstremalnych spływów powierzchniowych. Prace będą prowadzone we współpracy z ekspertami ze Szwajcarii – w tym Spin Off ETH Zurich i renomowanych przedsiębiorstw – a ich celem będzie m.in. opracowanie metodyki scenario-based management plans dla obszarów podgórskich, opartych na aktualnych danych środowiskowych i projekcjach zmian klimatycznych.

Ważne miejsce w strukturze badań zajmie kwestia retencji wodnej – traktowanej jako kluczowy element infrastruktury adaptacyjnej do zmian klimatu. W tej części badań uwzględnione zostaną założenia wypracowane przez prof. dr. hab. inż. Bogusława Michalca z naszej uczelni – uznanego eksperta w dziedzinie inżynierii wodnej, współpracującego z ETH Zürich.

Planowane badania zostały zakwalifikowane jako inicjatywa strategiczna przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dodatkowo, pozytywną rekomendację wystawił Institut des Sciences de l’Environnement z Uniwersytetu Genewskiego – jeden z wiodących europejskich ośrodków w zakresie climate risk assessment, który podkreślił unikatowy charakter planowanych badań i ich potencjał w wyznaczaniu nowych standardów w dziedzinie modelowania odporności środowiskowej w warunkach zmian klimatu.

Projekt jest efektem wieloletnich przygotowań koncepcyjnych i technologicznych, prowadzonych w ramach konsorcjum badawczego i bilateralnej polsko-szwajcarskiej współpracy, wpisującej się w najnowsze trendy badań stosowanych.

Redakcja